Endüstri 4.0 maalesef bize tanımlı veya sihirli bir çözüm sunmuyor. Önümüze çıkacak engellerin başında, yüksek yatırım maliyeti, yatırımın geri dönüş belirsizliği, yetkin işgücü temini, mevcut altyapı kısıtları, entelektüel birikim ve vizyon eksikliği gelmektedir. Organizasyonların atacağı ilk adım dijital dönüşüm kültürünü oluşturmak ardından strateji ve yol haritalarımızı belirlemek ve gerekli kaynakları sağlamak olmalıdır.
Akıllı robotlar, Iot nesnelerin interneti, bulut teknolojileri, big data, entegrasyon, simülasyon, siber güvenlik, AR-VR virtualization, 3D yazıcılar. . . Endüstri 4.0 başlığı altında birçok bileşen ve disiplinden bahsedilmekle birlikte her organizasyon bu enstrümanları kendi dinamik ve ihtiyaçlarına göre tanımlar ve kullanır. Bu yeni dünyada tedarikçiden müşteriye uzanan değer akışı yeniden tanımlanmış, farklı paydaşlar sürece dahil olmuştur. Ürün satışının yanında servis ve hizmetlerin kiralanması gündeme gelmiştir. Bu dinamik yapı içinde müşterinin üretici ile olan ilişkisi online sürmekte ve daha dinamik ve dış dünyaya açık üretici profili gelişmektedir.
Siber-fiziksel sistemler programlama, izleme, eşgüdümleme, hesaplama ve denetim gibi temel prensiplerin bütünleştirilmesi ile üretim süreçlerinin akıllı hale getirilmesini ifade eder. Ürün, hat ve fabrika ölçeğinde gerçek hayata çıkmadan önce dijital ortamda tasarım yapılır.
Mevcut robot ve otomasyon sistemleri çoğunlukla verilen işi tekrarlı yapmaya programlıdır. Güvenlik bariyerleri ardında çalışırlar. Yeni nesil robot ve elektromekanik üretim sistemleri insanlar ile birlikte çalışacak, aralarında haberleşecek, kendi kararlarını verecek hatta öğrenebilecekler.
IoT, nesnelerin interneti, kendilerine ait ağ bağlantısı bulunan nesnelerin birbiriyle iletişimini ve uzaktan kontrol edilmesini ifade eder. Sensör, kontrol sistemi, makine, ürün gibi bileşenlerin tamamı nesne olarak değerlendirilir.
Yatay, dikey entegrasyon; Akıllı ve dijital fabrika için üretimde kullanılan çok sayıda sistem ve yazılım birbirleri ile haberleşmeli ve tekrarlı bilgi üretmemeleri sağlanmalıdır. Endüstri 4.0’da bilgi anlık toplanır, değerlendirilir ve raporlanır. Proaktivite ve doğru karar almanın ilk şartı hangi kaynaktan gelirse gelsin ortaklaştırılmış ve anlamlandırılmış veridir.
Üretim kaynaklarının birbiri ile konuşması için gerekli veri nerede saklanacak ve nasıl işlenecek? Big data ve analitik kavramları veri havuzu olarak sektörü ne olursa olsun ön plana çıkmaktadır. Veri havuzunun tedarik zincirinin ve değer akışının tüm paydaşları tarafından kullanımının sağlanması ise organizasyonlardan bağımsız çalışan cloud sistemlerini gündeme getirmiştir.
Ülkemiz birim kilogram başına 2 USD altında kalan ihracat tutarı ve kişi başı yıllık 10,000 USD’ın altında kalan GSMH değeri ile orta gelir kıskacına sıkışmış durumdadır. Üst gelir grubuna yükselmemiz için gelir modelimizi değiştirmek gerekliliği ortadadır. Çözüm, nitelikli işgücü ile katma değerli üretim yapmak ve innovatif ürünler üretmekten geçmektedir.
Endüstri 4.0 ve beraberinde gelen paradigma değişikliği sağlayacağı ekonomik ve sosyal faydalar nedeniyle tüm dünyada yükselen bir eğilim olarak ele alınmaktadır. Ülkelerin gelişmişlik seviyelerini doğrudan etkileyecek olan bu kavram rekabet unsuru olmasının yanında ülkemizin gelir seviyesini ve bireysel refahı artıracak bir enstrümandır.
Sanayideki bu dönüşümü gerçekleştiren organizasyonların önemli rekabet üstünlüğü sağlayacağı açıktır. Bizlerde bireysel adımlardan başlayarak, önce işletmelerimizde ardından ekosistemimizde nihayet toplum geneline bu dalgayı yakalamalı ve kullanmalıyız.
Alper Yurtoğlu
